Πολυτεχνείου. Η 17η Νοεμβρίου, σημείο αναφοράς και ανάτασης. Σε συνθήκες κρίσης και κοινωνικών αγώνων, με την ελληνική κοινωνία να βιώνει πρωτόγνωρα για την Μεταπολίτευση προβλήματα και με τον αγώνα επιβίωσης να αποτελεί το κύριο θέμα συζήτησης, ο φετινός εορτασμός προσλαμβάνει διαστάσεις μαζικής έκφρασης των πολιτών με το σύνθημα «Φτάνει πιά». Οι κινητοποιήσεις αρχίζουν αργά το πρωί της Πέμπτης με προσυγκεντρώσεις σε διάφορα σημεία της Αθήνας από το Πεδίον του Άρεως έως το Σύνταγμα. Βασικό σημείο αναφοράς βέβαια το ίδιο το Πολυτεχνείο.
Η πορεία αναμένεται να αρχίσει αργά το μεσημέρι. Δια μέσου των κεντρικών αρτηριών θα περάσει από τη Βουλή και θα συνεχίσει προς την Αμερικανική Πρεσβεία. Τα «θερμά σημεία» θα είναι βεβαίως τα γνωστά. Το Πολυτεχνείο, η Βουλή και η Πρεσβεία.
Με ζωντανή εικόνα από όλα τα σημεία από τα οποία θα περάσει η πορεία και με δημοσιογραφική κάλυψη από τα πρώτα λεπτά της κινητοποίησης. Η ενημέρωση των πολιτών θα είναι διαρκής. Με τηλεοπτική εικόνα, σχόλια, φωτογραφίες, μαρτυρίες και συζητήσεις, θα καλυφθούν όλες οι πτυχές του εορτασμού της επετείου.
Τι να τα κάνω τα τραγούδια τους
Προσπαθώ να κοιτάξω στα μάτια τα παιδιά μου. Ρωτούν με το βλέμμα γιατί βλέπουν και ακούν. Ξέρουν. Μεγάλωσαν με τη λέξη «Πολυτεχνείο» να αντηχεί οικεία στα αυτιά τους. Έμαθαν να σέβονται εκείνες τις ημέρες και να τις θεωρούν ως αφετηρία. Τους εξήγησα τι σήμαινε για τη δική μου τη γενιά. Τους αράδιασα επιχειρήματα και τους πρόσφερα απλόχερα τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου.
Μεγάλωσαν, έγιναν γυναίκες πια, ακολουθούν το δικό τους οδοιπορικό, παλεύουν να επιβιώσουν. Δεκαετίες μετά, παρακολουθούν τους μεσήλικες να αραδιάζουν επιχειρήματα και δικαιολογίες για τη «χαμένη γενιά του Πολυτεχνείου». Κοιτούν τα πρόσωπα «πρωταγωνιστές» στα τηλεπαράθυρα, τώρα πια υπουργοί, βουλευτάδες, στελέχη, διευθυντές και διευθύνοντες σύμβουλοι και... καθηγητάδες.
Ούτε μία λέξη δεν άκουσαν και δεν θα ακούσουν, γιατί δεν είναι δυνατόν να ακούσουν από τα χείλη τους, που να εξηγεί πώς η γενιά της ανατροπής και της προοπτικής, η γενιά με τους δικούς της νεκρούς και βασανισμένους, κατάντησε να διαχειρίζεται μία χώρα σμπαραλιασμένη και ηθικά καταρρέουσα. Πώς οι «αρχηγοί» κατάντησαν σκιές και μαριονέτες, στο Πανεπιστήμιο ή στην εξουσία.
Πώς είναι δυνατόν να καταλάβουν τα παιδιά μου την κατάντια των νεαρών τότε, ενθουσιασμένων παιδιών, που για μία περίοδο έστυβαν την πέτρα και έβγαζαν αποφασιστικότητα. Που μίλαγαν για Δημοκρατία και τα μάτια τους έσταζαν δάκρυα. Που έφευγαν για την επιστράτευση που τους επέβαλε η Χούντα και χαμογελούσαν καρτερικά στο κορίτσι τους, παίρνοντας κουράγιο από το χαμηλωμένο τους βλέμμα. Που σάπιζαν στα υπόγεια, αλλά είχαν κάτι να τους κρατάει.
Αυτή η γενιά οδήγησε τη χώρα στους γκρεμούς και τα γκρέμια. Έχει ευθύνη, την απόλυτη ευθύνη των επιλογών της. Πήρε μία Ελλάδα νεαρή δημοκράτισσα, την ανέστησε και μετά την ξεπουπούλιασε, αφήνοντάς την ρακένδυτη και ξυπόλυτη στο έλεος των σαρκοβόρων. Βύζαξε κάθε σταγόνα του πλούτου της και την πέταξε κουρέλι στον δρόμο. Ήρθε η διαφθορά, έφθασε η διαπλοκή, γύρισε ο ουρανός ανάποδα, γέμισε η αγορά εμπόρους και σαλιωμένα πρόσωπα, οι «αρχηγοί» έγιναν ηγέτες, οι ηγέτες νοίκιασαν χρόνο από τη ζωή, η ζωή τούς εκδικήθηκε και η Ιστορία… αυτή η Ιστορία η ρουφιάνα, που ξέρει πώς να καταγράφει τις αλήθειες, τους κρέμασε κουδούνια.
Λένε πως είναι καλό να γκρεμίζονται οι μύθοι. Θα διαφωνήσω. Οι μύθοι λειτουργούν ως συλλογικό καταφύγιο και... καθαρτήριο. Γι’ αυτό τους έχει ανάγκη ο άνθρωπος.
Αυτά που ζήσαμε και ζούμε τους τελευταίους μήνες οδηγούν την κοινωνία με πανικόβλητες κινήσεις σε επικίνδυνες οδούς. Ο Φασισμός καραδοκεί στις γωνίες και δείχνει κάθε μέρα τα δόντια του. Τόσες δεκαετίες μετά η Ακροδεξιά βρίσκεται στην κυβέρνηση. «Φιλοξενούμενη» για την ώρα. Στην Εσπερία τα καμπανάκια ηχούν. Το έλλειμμα Δημοκρατίας είναι πανθομολογούμενο, από το Παρίσι έως το Βερολίνο και από τη Ρώμη έως την Αθήνα.
«Εδώ πολυτεχνείο»
Ζούμε στην περίοδο εκκόλαψης του νέου συστήματος διακυβέρνησης. Πρόκειται για πόλεμο και όχι μόνον εκείνον των χαρακωμάτων. Παίζουμε με τους δημοκρατικούς θεσμούς σαν να ρίχνουμε ζαριές σε ένα χαρακωμένο από την πολυκαιρία τάβλι. Ψιθυρίζουμε τους φόβους μας, αλλά δεν μπορούμε να τους αρθρώσουμε. Οι διανοούμενοι ή πέθαναν ή κρύβονται. Το ίδιο κάνει. Οι σοφοί εξαφανίστηκαν ή αφομοιώθηκαν. Το ίδιο και το αυτό.
«Είμαστε άοπλοι»
Βιώνουμε εκφυλιστικά φαινόμενα, όπου αγύρτες της Επικοινωνίας και Φαρισαίοι του Τύπου ανεβοκατεβάζουν πρότυπα. Ακούμε φωνές, δήθεν τάχα μου συνετές που έχουν ξεπουλήσει την ψυχή τους στην εικονική ευμάρεια που τους θάμπωσε. Πολλοί από αυτούς ήταν παιδιά του Πολυτεχνείου.
Ακούγονται κραυγές και ψίθυροι, επαναστατικά λογύδρια και πολυκαιρισμένα συνθήματα. Προφέρονται παροτρύνσεις με αριστερή φρασεολογία, υπογράφονται κείμενα, συζητήσεις γίνονται, κατοχικά σύνδρομα επανέρχονται. Ο κόσμος γέμισε ακτιβιστές, ροπαλοφόρους, μασκοφόρους, κοντυλοφόρους, ρήτορες και αγκιτάτορες. Όταν αυτοί όλοι εμφανίζονται, τότε η Δημοκρατία πρέπει να τρέμει. Τι να τα κάνω τα τραγούδια τους. Δεν έχουν πια ούτε ρυθμό ούτε ζωντάνια. Τι να τους κάνω τους στίχους, λείψανα μιας εποχής που υπήρχαν κώδικες επικοινωνίας που έκαναν τις λέξεις να έχουν νόημα. Η παρακμή οδηγεί σχεδόν πάντα σε φασισμούς. Εκτός κι αν είμαστε τυχεροί.
Κοιτάζω τα παιδιά μου στα μάτια και πάω να ψελλίσω μια κουβέντα. Τελικά παίρνω το μολύβι και σκαλίζω το χαρτί. Το τσαλακώνω και το πετάω, το βλέπω, μια λευκή μπαλίτσα να κυλά στο πάτωμα και να κρύβεται κάτω από μία πτυχή του χαλιού... σαν σκόνη του χρόνου, που βρίσκει καταφύγιο στις χαραματιές. Χαμογελάω αμήχανα. Οι λέξεις ανοίγουν πληγές.
